II. Meşrutiyet'ten Harf Devrimi'ne Güzel Sanatlar Dergilerinde Dekoratif Öğeler ve İllüstrasyonlar

Suna ve İnan Kıraç Vakfı İstanbul Araştırmaları Enstitüsü (Suna and Inan Kıraç Foundation Istanbul Research Institute - IAE)

Tarih : 24-11-2016 18:30

Uzm. Dr. Arzu Akkaya

Sunumda II. Meşrutiyet ile Harf Devrimi arasındaki yirmi yıllık sürede yayımlanan güzel sanatlar dergilerinin belirlenmesi, tasarım özellikleri ve görsel unsurlarının (dekoratif öğe-illüstrasyon) incelenmesi,  içerik ve görsel malzeme açısından dönemin politik-sosyal-ekonomik durumu ve kültürel değerleri bağlamında değerlendirilmesi amaçlanıyor.

1908-1928 yılları, Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti açısından ideolojik gruplaşmaların, işgallerin, milli mücadelenin yaşandığı, yeni bir Türk Devleti’nin temellerinin atıldığı, süre olarak kısa ama yarattığı etki açısından uzun bir dönemdir. Siyasi erkin ve toplumsal değişimlerin basını, basının da toplumu etki altına aldığı bu yıllarda faaliyete başlayan sanat dergilerine değinmeden önce farklı bir “güzel sanatlar” kavramının doğuşundan söz edilecektir.   

Yeni “güzel sanatlar”ın ilgi alanına giren sanat alanlarını ele alan, inceleyen, manifestosunu üstlenen yayınlar genel özellikleri, yayın amaçları ve konuları bağlamında çok kısa ele alınıp ağırlık dergi tasarımlarına ve dergilerde uygulanan görsel malzemenin tespiti, gruplandırılması ve değerlendirilmesine verilecektir.

Görsel malzemenin yerleştirildiği ilk grup dekoratif örneklerdir. Sanat sözlüklerinde; “Somut işlevinden çok bezemesel yönü ağır basan her türden öğe”, “Süsleme öğesi” veya “Tezyinî resim, süs resmi” olarak tanımlanan dekoratif öğelerin uygulama alanı ve biçimsel özelliklerinin ele alınacağı bu bölümde iki önemli soruya da cevap aranacaktır.  Bunlardan ilki uygulama mantığı, işlevsellik ve biçimsel özellikleri açısından benzerlik içerdiği düşünülen tezhip ve dekoratif öğelerin, geçmişten bugüne devam eden bir tasarlama ve süsleme geleneğinin iki farklı anlayışı olarak karşımıza çıkıp çıkmadığıdır. İkincisi, dekoratif öğelerin tezhip uygulamasının devamı olarak nitelendirilip nitelendirilemeyeceğidir. Diğer grup ise “İllüstrasyonlar”dır. Örnekler, yayın illüstrasyonlarının kullanım mantığı içinde ele alınarak biçimsel özelliklerine göre değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Etkinlik ücretsizdir, rezervasyon alınmamaktadır.